TUINTIPS VOOR de maand oktober

BEMESTEN, ONDERHOUD EN VERZORGING IN OKTOBER

Oktober is van oudsher dé planttijd. Veel planten worden in pot gekweekt en kunnen dus in principe het hele jaar door worden geplant, maar oktober is een zeer gunstige maand om vaste planten en heesters te (ver)planten (groenblijvers niet later dan midden oktober; wacht daarmee anders liever tot mei).

Dankzij de nog goede weersomstandigheden, kunnen de bladverliezende planten nog voor de winter hun wortelgestel volledig hebben hersteld en groeien ze in het voorjaar gezond en sterk uit.

Vaste planten verzorgen
Verwijder plantsteunen, maak ze schoon en berg ze op. Bamboestokken zijn makkelijk te bewaren in pvc-buizen. IJzeren steunen die kunnen doorbuigen, kun je het beste ophangen. Waar afstervende vaste planten andere planten niet verstikken, vormen ze een welkome beschermlaag voor de overlevende wortels eronder. Laat dat afstervende materiaal daarom zo veel mogelijk zitten en ruim het pas in het voorjaar op. Er overleeft bovendien van alles in en onder, waarmee je de natuur weer helpt.

Extra winterbescherming
Geef gevoelige planten extra winterbescherming. Het afdekken met droog blad of stro, kan in een zachte winter verstikking van de groeipunten bij vaste planten veroorzaken. Ze kunnen onder zo’n dek ook gaan schimmelen. Daarom is het beter om bij dreigende vorst kwetsbare planten tijdelijk af te dekken met tuinvlies (vastzetten met tentpennen werkt prima) en dat weer weg te halen als de vorst weer is geweken. ’s Winters vriest het bijna nooit lang aan een stuk door. De beste natuurlijke beveiliging geeft het materiaal waar de planten zich zelf mee toedekken: afgestorven bovengrondse plantenresten. Doordat een deel daarvan meestal overeind blijft (oude bloeistengels enz.) is het een luchtig geheel dat de wind breekt en kan ademen. Het ziet er niet netjes uit, maar het is wat de natuur zelf wil. Ruim die afstervende plantenresten dus niet op, behalve waar ze groenblijvende planten dreigen te bedekken.

Geen stikstofrijke mest gebruiken!
In het najaar moeten de planten liefst afgerijpt de winter in. Geef daarom geen stikstofrijke mest meer, maar mest met veel kalium is prima. Dat bevordert de wortel- en niet de bladgroei en versterkt de waterhuishouding in de planten.

• Dek open grond tussen vaste planten af met een mulchlaagje, bijvoorbeeld compost.
• Kalk strooien kan nu prima gebeuren. Doe dat niet bij planten die van zure grond houden, zoals Pieris, blauwe bes, heide of Rhododendron.
• De vijver opschonen kan nog tot midden oktober. Laat daarna de vijver met rust. De waterdieren hebben hun rust nodig. Als de temperatuur laag is, geen vijvervissen meer voeren!
• Haal afgevallen blad van terras, paden en het gazon. Zorg dat er geen blad in de vijver terecht kan komen, dek de vijver eventueel af met een net.
• Blijf het gras maaien zolang het groeit. Maai je gazon niet als het erg nat is.
• Bij zonnig weer is de kans op nachtvorst groter dan bij een bewolkte lucht en regenachtig weer. Maak gebruik van zachte weersomstandigheden. Buiten leven betekent ook: met het weer meeleven.
• Zorg voor een goede vogelvoerplek en een drinkschaal. Er komen andere vogels in de tuin. De plaats van de zomergasten wordt ingenomen door wintergasten.
• Controleer je kas, koude bak of opslag regelmatig op de aanwezigheid van muizen.
• Tomaten rijpen niet wanneer de temperatuur lager is dan 10 °C. Pluk ze en laat ze binnen narijpen. Ze kleuren vanzelf.
• Zorg voor een flinke houtvoorraad voor kachel of open haard. Vergeet ook klein aanmaakhout niet.
• Breng de laatste kuipplanten naar binnen.
• Rottende valappels kunnen een bron van infecties zijn. Ruim ze daarom regelmatig op. Controleer ook de vruchten in de opslag regelmatig op exemplaren met rottende plekken. Haal die dan weg. Vaak zijn ze nog prima geschikt om appel- of perenmoes van te maken.

Niet-winterharde zomerbollen en -knollen nu rooien!
Er is al kans op (nacht)vorst, dus moeten dahlia’s, gladiolen, Ixia, knolbegonia’s en dergelijke nu echt de grond uit. Dahliablad wordt zwart als de knollen moeten worden gerooid. Je kunt ze prima overhouden tot volgend jaar. Doe dat zo: snij de stengels tot 2 cm boven de knol of bol af. Laat die daarna op een luchtige plek in de schaduw drogen. Daarna raken de stengelresten vanzelf los, Veeg de verdroogde grondresten er ook vanaf. Leg ze vervolgens in kistjes met turfmolm en bewaar die op een vorstvrije plek.

Heesters waar vogels graag op afkomen vanwege de vruchten zijn:

• Hulst (Ilex)
• Rozen met bottels) (Struikroos
• Krentenboompje (Amelanchier)
• Jasmijn (Philadelphus)
• Brem (Cytisus praecox)
• Dwergkwee (Chaenomeles)
• Sleedoorn (Prunus spinosa)
• Duindoorn (Hippophae)

Nestkastjes schoonmaken
Maak nu ook nestkastjes schoon (niet alleen pas in het voorjaar) en hang ze opnieuw op als schuilgelegenheid voor vogels tijdens de winter. In de nestelrommel in de kasten zit vaak ongedierte waar de vogels last van kunnen krijgen. Niet alles is voedsel voor ze.